Veel werknemers weten niet exact wat de ondernemingsraad voor hen of de organisatie kan betekenen. Sommige medewerkers weten niet eens van het bestaan van de OR, anderen weten alleen dat de OR de belangen behartigt van het personeel. Toch kan de ondernemingsraad een belangrijke rol spelen, vooral in deze periode; tijdens de coronacrisis en bijvoorbeeld bij het velen thuiswerken.
De ondernemingsraad (OR) zorgt ervoor dat medewerkers inspraak hebben binnen de organisatie waar zij werken. Organisaties vanaf 50 medewerkers moeten een ondernemingsraad hebben, deze raad behartigt de belangen van het personeel. Dankzij de OR krijgen werknemers medezeggenschap, kunnen zij meedenken en in sommige gevallen ook meebeslissen. De ondernemingsraad bestaat uit leden die door de medewerkers gekozen zijn, alle medewerkers die 6 maanden in dienst zijn hebben hier een stem in. Wanneer iemand minstens een jaar in dienst is bij de organisatie, kan een medewerker in aanmerking komen om deel te nemen aan de OR.
Taken van de ondernemingsraad
Bij het behartigen van de belangen van medewerkers, denkt de OR ook mee met de werkgever over belangrijke beslissingen binnen de organisatie. De bevoegdheden van de OR zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). In deze wet zijn zowel de taken als rechten opgenomen. De taken bestaan uit:
- Het bevorderen van voldoende werkoverleggen
- Zorgen voor goede arbeidsomstandigheden
- De naleving van voorschriften op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbeidstijden en rusttijden
- Interne milieuzorg
- Gelijke behandeling én beloning van de medewerkers
- Het inzetten van gehandicapte werknemers en allochtonen binnen de organisatie.
Rechten van de OR
Naast deze taken heeft de ondernemingsraad verschillende rechten. Zo hebben leden in de ondernemingsraad recht op scholing, faciliteiten en de vergoeding van kosten die nodig zijn om deel te kunnen nemen aan de OR. Om invloed te kunnen uitoefenen, heeft de ondernemingsraad daarnaast ook de volgende rechten:
- Het adviesrecht
- Instemmingsrecht
- Het initiatiefrecht
- Recht op informatie (informatieplicht van de werkgever)
Adviesrecht van de OR
Wanneer er besluiten genomen worden binnen een organisatie die grote gevolgen kunnen hebben voor de werknemers, dan moet de werkgever advies vragen aan de ondernemingsraad. Wanneer de OR iets anders adviseert dan de directie wil besluiten, dan moeten deze plannen een maand uitgesteld worden volgens het opschortingsplicht. Deze maand geeft de ondernemingsraad de tijd om beroep aan te tekenen, zodat de Ondernemingskamer van het gerechtshof een besluit maakt of een besluit redelijk is of niet. Dit adviesrecht is voornamelijk van toepassing bij reorganisaties, fusies of wanneer er bijvoorbeeld grote investeringen gedaan worden.
Instemmingsrecht ondernemingsraad
Bij regelingen voor het personeel heeft de ondernemingsraad instemmingsrecht. De werkgever moet om instemming vragen van de OR wanneer er bijvoorbeeld een regeling wordt vastgesteld, gewijzigd of ingetrokken. Dit kan bijvoorbeeld zijn als de werktijden of de arbeidsomstandigheden veranderen. Wanneer de OR niet instemt met een besluit, dan kan de werkgever naar de bedrijfscommissie en vervolgens naar de kantonrechter zodat deze het besluit maakt.
Initiatiefrecht
Het initiatiefrecht van de ondernemingsraad bestaat uit twee vormen. Tijdens overlegvergaderingen kan de OR gebruik maken van dit recht door met suggesties te komen, in dit geval gebruikt de raad het mondeling initiatiefrecht. Wanneer de ondernemingsraad buiten de overlegvergadering met een voorstel komt, dan valt dit onder het schriftelijk initiatiefrecht. De voorstellen mogen gaan over alle sociale, organisatorische, financiële en economische zaken. De werkgever moet deze voorstellen in behandeling nemen en er moet minimaal één keer over het voorstel overlegd worden met de OR. Vervolgens moet er schriftelijk kenbaar gemaakt worden of de werkgever het voorstel overneemt met duidelijke argumenten waarom dit wel of niet gedaan wordt.
Recht op informatie van de werkgever
Werkgevers zijn verplicht om de OR regelmatig te informeren over de structuur van de onderneming, het beleid binnen het bedrijf en over financiële, economische en sociale gegevens. Hierbij kan gedacht worden aan jaarverslagen, de beloningsstructuur, verzuim en opbouw van het personeelsbestand.
De ondernemingsraad komt in ieder geval twee keer per jaar bijeen met de werkgever om de algemene zaken over de organisatie te bespreken. Tijdens zo’n overlegvergadering worden ook de belangrijke besluiten besproken voor de organisatie. Meer weten over wat de ondernemingsraad doet en welke verplichtingen of rechten de OR heeft? Bekijk dan de website van de Rijksoverheid voor meer informatie.